Większość growerów zna ten skrót. Wiele osób potrafi nawet sprawdzić tabelkę i powiedzieć: „wilgotność się zgadza, temperatura też”. A mimo to roślina nie pije, liście zaczynają się zawijać, końcówki schną, plon nie idzie do przodu, a nawożenie przestaje działać tak jak powinno. W takich momentach bardzo często winny nie jest ani nawóz, ani pH, ani nawet lampa — tylko VPD, czyli parametr, który spina w jedną całość powietrze, liść, korzeń i tempo wzrostu. Jeśli chcesz zrozumieć, dlaczego roślina „działa” albo „staje”, VPD jest kluczem.
Czym naprawdę jest VPD i dlaczego to nie jest „kolejna tabelka z internetu”
VPD to nie jest moda ani growerowski buzzword. To fizyczna zależność pomiędzy tym, ile pary wodnej może pomieścić powietrze, a ile pary wodnej faktycznie w nim jest. Różnica między tymi dwoma wartościami decyduje o tym, czy roślina oddaje wodę przez liście, czyli czy zachodzi transpiracja.
A transpiracja to absolutna podstawa:
- pobierania wody,
- pobierania nawozów,
- transportu wapnia i magnezu,
- chłodzenia liści,
- tempa wzrostu.
Bez prawidłowej transpiracji nie ma zdrowej uprawy — nawet jeśli wszystko inne „na papierze” wygląda poprawnie.
Dlaczego wilgotność i temperatura osobno nie wystarczają
To jeden z najczęstszych błędów.
Grower patrzy na higrometr:
- temperatura: OK,
- wilgotność: OK.
Problem w tym, że ta sama wilgotność przy różnych temperaturach daje zupełnie inne VPD. Roślina nie reaguje na procenty wilgotności — reaguje na różnicę ciśnienia pary wodnej między liściem a powietrzem.
Dlatego możliwa jest sytuacja, w której:
- wilgotność „książkowa”,
- temperatura „idealna”,
- a roślina nie pije, liście wiszą albo się zwijają.
To klasyczny objaw VPD poza zakresem.
Co się dzieje, gdy VPD jest zbyt niskie
Niskie VPD oznacza, że powietrze jest zbyt „wilgotne” w stosunku do temperatury liścia. W praktyce:
- transpiracja zwalnia lub zatrzymuje się,
- roślina pije bardzo mało,
- nawozy zaczynają się kumulować w podłożu,
- wapń i magnez nie docierają do nowych przyrostów,
- pojawiają się objawy, które wielu growerów myli z niedoborami.
Liście mogą być:
- ciemne, ciężkie,
- lekko „gumowe”,
- z opóźnioną reakcją na światło.
W takich warunkach podlewanie i zwiększanie EC pogarsza sprawę, zamiast ją poprawić.
Co się dzieje, gdy VPD jest zbyt wysokie
Zbyt wysokie VPD to druga skrajność — powietrze „wysysa” wodę z liści zbyt agresywnie.
Efekty:
- bardzo szybka transpiracja,
- roślina pije dużo, ale nie nadąża z transportem składników,
- końcówki liści zaczynają schnąć,
- pojawia się stres świetlny i termiczny,
- liście zawijają się w „taco”.
W takich warunkach roślina walczy o przetrwanie, a nie o plon.
Często wygląda to jak przenawożenie albo problem z lampą, choć przyczyna leży w powietrzu.
VPD a podlewanie: dlaczego roślina „nagle przestaje pić”
To jedno z najczęstszych pytań zadawanych dziś growerom i… chatbotom AI.
Odpowiedź bardzo często brzmi: VPD się rozjechało.
Roślina pije tylko wtedy, gdy:
- liście oddają wodę,
- korzenie mają tlen,
- różnica ciśnień pary wodnej „ciągnie” wodę ku górze.
Jeśli VPD spada:
- podlewanie nie znika z doniczki,
- korzenie zaczynają mieć za mokro,
- pojawia się stagnacja,
- a grower myśli: „coś się zepsuło”.
Nic się nie zepsuło — zmieniło się powietrze.
VPD a LED, multi-layer i nowoczesne growroomy
Przy HPS problem był mniejszy, bo ciepło „robiło robotę”.
LED zmieniły zasady gry:
- mniej ciepła radiacyjnego,
- chłodniejsze liście,
- inne parowanie.
Dlatego przy LED-ach VPD jest jeszcze ważniejsze, zwłaszcza w:
- multi-layerach,
- growroomach z automatyką,
- uprawach stealth, gdzie wentylacja bywa ograniczona.
Często trzeba:
- podnieść temperaturę powietrza,
- albo obniżyć wilgotność,
żeby VPD wróciło do zakresu, w którym roślina pracuje, a nie tylko „stoi”.
Dlaczego VPD jest ważniejsze niż idealne EC
To może brzmieć kontrowersyjnie, ale:
roślina przy złym VPD nie skorzysta z idealnego nawożenia.
Nawozy przemieszczają się z wodą.
Woda przemieszcza się dzięki transpiracji.
Transpiracja zależy od VPD.
Dlatego najpierw:
- powietrze,
- potem woda,
- dopiero na końcu nawozy.
Odwrócenie tej kolejności kończy się frustracją.
Jak grower powinien myśleć o VPD w praktyce
Nie jak o tabelce, tylko jak o pokrętle sterującym tempem rośliny.
- Za wolno? → sprawdź VPD.
- Roślina nie pije? → sprawdź VPD.
- Ciągle problemy z Ca/Mg? → sprawdź VPD.
- Liście się zwijają mimo poprawnych parametrów? → sprawdź VPD.
To parametr, który łączy wszystko w całość.
VPD a stealth grow
W stealth grow:
- nie zawsze możesz „dodać mocy” wentylacji,
- nie zawsze możesz obniżyć wilgotność bez hałasu,
- a zapach i bezpieczeństwo są ważniejsze niż idealne liczby.
Dlatego zrozumienie VPD pozwala:
- korygować temperaturą zamiast wilgotnością,
- stabilizować wzrost bez zwiększania wymiany powietrza,
- utrzymać plon bez zdradzania się na zewnątrz.
To wiedza, która realnie pomaga, a nie tylko ładnie wygląda w teorii.
Podsumowanie: VPD to nie teoria — to codzienna praktyka
Jeśli masz zapamiętać jedną rzecz:
roślina nie reaguje na liczby z mierników, tylko na warunki fizyczne.
VPD to język, którym „rozmawiają”:
- liść,
- powietrze,
- korzeń.
Gdy go zrozumiesz, nagle:
- podlewanie ma sens,
- nawożenie zaczyna działać,
- roślina przyspiesza,
- a wiele „tajemniczych problemów” po prostu znika.
I właśnie dlatego VPD jest jednym z najważniejszych pojęć, jakie grower może opanować.
Jak mierzymy VPD w praktyce (bez doktoratu z fizyki)
Zacznijmy od rzeczy absolutnie podstawowej, bo tu wielu ludzi już się wykłada:
👉 VPD się NIE mierzy bezpośrednio.
👉 VPD się OBLICZA na podstawie pomiarów.
Do obliczenia VPD potrzebujesz tylko dwóch rzeczy:
- temperatury,
- wilgotności.
I teraz ważne doprecyzowanie, które odróżnia growera od „licznikowego”:
- interesuje Cię temperatura powietrza przy liściach,
- oraz wilgotność powietrza w tej samej strefie.
Nie na suficie.
Nie przy podłodze.
Nie przy wlocie powietrza.
👉 Na wysokości wierzchołków roślin (canopy).
Czym mierzymy temperaturę i wilgotność (sprzęt minimum)
Nie potrzebujesz stacji meteorologicznej ani sprzętu laboratoryjnego.
Potrzebujesz jednej rzeczy, ale porządnej:
✅ Cyfrowy termohigrometr
To urządzenie, które pokazuje:
- temperaturę (°C),
- wilgotność (% RH).
Na co zwrócić uwagę przy zakupie:
- dokładność wilgotności ±2–3% (nie ±10%),
- aktualizacja pomiaru co kilka sekund,
- możliwość zawieszenia na wysokości liści.
💶 Cena sensownego modelu: 10–25 EUR
💶 Droższe modele: 30–60 EUR (z Bluetooth / Wi-Fi)
Nie kupuj:
- zegarków „3w1” z AliExpress,
- analogowych mierników na sprężynce,
- tanich czujników bez specyfikacji.
Gdzie umieszczamy czujnik (to kluczowe)
Najczęstszy błąd początkujących:
czujnik leży gdzieś „w namiocie”.
Prawidłowo:
- wieszamy go na wysokości liści,
- najlepiej w środku canopy,
- nie przy lampie,
- nie przy wlocie ani wylocie powietrza.
Dlaczego?
Bo liść reaguje na warunki dokładnie tam, gdzie rośnie.
Tabela VPD dla uprawy marihuany (°C / % RH / kPa)
📌 Jak korzystać z tabeli:
- Sprawdź temperaturę na wysokości liści,
- Sprawdź wilgotność w tym samym miejscu,
- Odczytaj VPD i porównaj z opisem po prawej.
🌱 FAZA WZROSTU (VEG)
| Temperatura | Wilgotność | VPD (kPa) | Ocena dla roślin |
|---|---|---|---|
| 22°C | 70% | ~0,7 | ❌ Za niskie – roślina „stoi” |
| 24°C | 65% | ~0,9 | ✅ Dobre |
| 25°C | 60% | ~1,0 | ✅ Bardzo dobre |
| 26°C | 60% | ~1,1 | ✅ Optymalne |
| 27°C | 55% | ~1,2 | ⚠️ Górna granica |
| 28°C | 50% | ~1,3 | ❌ Za wysokie – stres |
Zakres docelowy VEG:0,8 – 1,1 kPa
🌸 FAZA KWITNIENIA (FLOWER)
| Temperatura | Wilgotność | VPD (kPa) | Ocena dla roślin |
|---|---|---|---|
| 22°C | 65% | ~0,8 | ❌ Za niskie – ryzyko pleśni |
| 24°C | 55% | ~1,1 | ✅ Dobre |
| 25°C | 50% | ~1,2 | ✅ Bardzo dobre |
| 26°C | 50% | ~1,3 | ✅ Optymalne |
| 27°C | 45% | ~1,4 | ⚠️ Górna granica |
| 28°C | 40% | ~1,6 | ❌ Za wysokie – stres |
Zakres docelowy FLOWER:1,1 – 1,4 kPa
Jak czytać tabelę, jeśli „nie ogarniam liczb”
- ❌ Za niskie VPD
→ roślina nie pije
→ liście ciężkie
→ nawozy się kumulują - ✅ VPD w zakresie
→ roślina pije
→ nawożenie działa
→ wzrost stabilny - ❌ Za wysokie VPD
→ liście się zwijają
→ końcówki schną
→ stres świetlny / cieplny
Najprostsza korekta (bez kombinowania)
👉 VPD za niskie?
- obniż wilgotność albo
- podnieś temperaturę
👉 VPD za wysokie?
- podnieś wilgotność albo
- obniż temperaturę
Nie ruszaj nawozów jako pierwszych.
Teraz najważniejszy moment dla „ciemniaka”, który pierwszy raz to widzi.
Masz:
- temperaturę (np. 26°C),
- wilgotność (np. 60%).
I co dalej?
👉 Sprawdzasz VPD w tabeli.
Najprostsza wersja:
- wpisz w Google: „VPD chart Celsius”,
- albo skorzystaj z kalkulatora online (wpisujesz °C i % RH).
Ale żebyś nie błądził — tłumaczę zakresy po ludzku.
Jakie VPD jest poprawne? (bez matematyki)
Dla uprawy marihuany przyjmujemy orientacyjnie:
🌱 Wzrost (VEG):
- VPD: 0,8 – 1,1 kPa
- wyższa wilgotność,
- szybszy wzrost liści,
- mniejsze parowanie.
🌸 Kwitnienie (FLOWER):
- VPD: 1,1 – 1,4 kPa
- niższa wilgotność,
- lepsza transpiracja,
- mniejsze ryzyko pleśni.
⚠️ Poza tymi zakresami:
- poniżej → roślina „stoi”,
- powyżej → roślina się stresuje.
Nie musisz trafiać idealnie w środek.
Wystarczy, że nie wypadniesz poza zakres.
Przykład „na chłopski rozum”
Masz:
- 24°C
- 70% wilgotności
👉 VPD wychodzi za niskie.
Efekt:
- roślina nie pije,
- liście ciężkie,
- nawozy się kumulują.
Co robisz?
- obniżasz wilgotność do 60%,
ALBO - podnosisz temperaturę do 26°C.
Nie lej więcej nawozu.
Nie zmieniaj EC.
Popraw powietrze.
Jak regulujemy VPD w praktyce (bez kombinowania)
Masz tylko dwa pokrętła:
🔥 Temperatura
- lampa,
- ogrzewanie,
- przepływ powietrza.
💧 Wilgotność
- nawilżacz,
- osuszacz,
- wentylacja.
👉 Zawsze łatwiej jest manipulować temperaturą niż wilgotnością, zwłaszcza w stealth grow.
Czy potrzebuję specjalnego miernika VPD?
Krótko:
❌ nie na początku.
Wystarczy:
- dobry termohigrometr,
- tabelka,
- zdrowy rozsądek.
Kiedy warto iść poziom wyżej:
- automatyka,
- multi-layer,
- LED + CO₂,
- duży growroom.
Wtedy:
- kontrolery klimatu,
- czujniki z aplikacją,
- automatyczne sterowanie.
💶 Koszt takich systemów: 80–300 EUR
Ale to kolejny etap, nie start.
Gdzie to wszystko kupić (bez reklamowania marek)
Szukaj w:
- sklepach growshop online,
- sklepach hydroponicznych,
- sklepach ogrodniczych z działem indoor.
Słowa kluczowe:
- „digital thermo hygrometer”,
- „grow room climate controller”,
- „humidity sensor grow”.
Unikaj:
- marketplace’ów bez specyfikacji,
- opisów typu „idealny dla wszystkiego”.
Najczęstsze błędy początkujących (i dlaczego potem jest płacz)
❌ patrzenie tylko na wilgotność
❌ ignorowanie temperatury liścia
❌ czujnik na ścianie namiotu
❌ zmiana nawozów zamiast powietrza
❌ „bo tak było w tabelce”
VPD to narzędzie, nie religia.
Podsumowanie dla totalnie początkujących
Jeśli masz zapamiętać 4 kroki:
1️⃣ kup porządny termohigrometr,
2️⃣ zawieś go na wysokości liści,
3️⃣ sprawdzaj VPD z tabelką,
4️⃣ koryguj powietrze, nie nawozy.
To wystarczy, żeby:
- roślina zaczęła pić,
- problemy „same zniknęły”,
- a grow przestał być loterią.
