Konopie (marihuana) mówią do nas liśćmi. Zanim sięgniesz po „cudowną butelkę”, uporządkuj podstawy: pH, nawadnianie, EC i przewiew. Dziewięć na dziesięć „niedoborów” w glebie to tak naprawdę: złe pH, przelanie, zasolenie albo zbyt silne światło/wiatr. Ten artykuł to kompleksowy, rozszerzony przewodnik po diagnostyce liści w uprawie konopi w glebie — z tabelą pH, pełną listą makro- i mikroelementów oraz prostą ścieżką napraw.
Szybka ścieżka diagnostyczna (zanim cokolwiek dolejesz)
- Sprawdź pH roztworu i wypływu (tacka): celuj w 6,3–6,8. Jeśli przez kilka dni byłeś poza zakresem, nie dokładaj nawozów — najpierw wyrównaj pH.
- Oceń nawadnianie: donica ciężka i chłodna = zbyt mokro (przelanie). Donica „pudełko po butach” = sucho. Gleba powinna przejść cykl mokro → wilgotno → prawie sucho.
- Popatrz, gdzie zaczyna się problem:
- Na starych liściach (dolnych) → zwykle składnik mobilny (N, P, K, Mg).
- Na nowych liściach (górnych/wierzchołki) → zwykle składnik niemobilny (Ca, Fe, B, Zn, Cu, Mn, Mo).
- Wzór odbarwienia:
- Chloroza międzyżyłkowa (jasne między zielonymi żyłkami) → Mg, Fe, Mn, Zn.
- Nekroza brzegów (schodzące od krawędzi) → K, Ca, Na/sól, wiatr/światło.
- Jednolite żółknięcie → N, S (lokalizacja decyduje).
- EC/słoność: końcówki delikatnie „opalone” = granica karmienia; szerokie brązowe brzegi + zahamowanie = nadmiar/zasolenie.
Zasada ogólna:najpierw popraw pH i podlewanie, dopiero potem korekty żywienia.
Tabela: dostępność składników pokarmowych konopi vs pH (gleba)
Legenda: WYS. = wysoka dostępność, ŚR. = średnia, NIS. = niska. Docelowe pH gleby: 6,3–6,8.
Składnik | pH 5,0 | 5,5 | 6,0 | 6,3 | 6,5 | 6,8 | 7,0 | 7,5 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Azot (N) | ŚR. | WYS. | WYS. | WYS. | WYS. | WYS. | ŚR. | NIS. |
Fosfor (P) | NIS. | ŚR. | WYS. | WYS. | WYS. | ŚR. | ŚR./NIS. | NIS. |
Potas (K) | ŚR. | WYS. | WYS. | WYS. | WYS. | WYS. | ŚR. | NIS. |
Wapń (Ca) | NIS. | NIS./ŚR. | ŚR. | ŚR./WYS. | WYS. | WYS. | WYS. | WYS. |
Magnez (Mg) | NIS. | ŚR. | ŚR./WYS. | WYS. | WYS. | WYS. | ŚR. | NIS. |
Siarka (S) | ŚR. | WYS. | WYS. | WYS. | WYS. | WYS. | ŚR. | NIS. |
Żelazo (Fe) | WYS. | WYS. | WYS. | ŚR. | ŚR./NIS. | NIS. | NIS. | NIS. |
Mangan (Mn) | WYS. | WYS. | WYS. | ŚR. | ŚR./NIS. | NIS. | NIS. | NIS. |
Cynk (Zn) | WYS. | WYS. | WYS. | ŚR. | ŚR./NIS. | NIS. | NIS. | NIS. |
Miedź (Cu) | ŚR./WYS. | WYS. | WYS. | ŚR. | ŚR./NIS. | NIS. | NIS. | NIS. |
Bor (B) | ŚR. | WYS. | WYS. | ŚR. | ŚR. | NIS. | NIS. | NIS. |
Molibden (Mo) | NIS. | NIS. | ŚR. | ŚR. | WYS. | WYS. | WYS. | WYS. |
Wnioski:
- Za niskie pH (<6,0) ogranicza Ca/Mg/Mo i sprzyja pseudo-niedoborom Ca/Mg mimo ich obecności.
- Za wysokie pH (>6,8–7,0) blokuje Fe/Mn/Zn/Cu/B, co daje jasne młode liście (chloroza).
- Złoty środek dla gleby: 6,3–6,8.
Makroelementy — objawy, przyczyny, naprawy
Azot (N) — „paliwo zieleni”
- Mobilność: mobilny (zaczyna na starych liściach).
- Niedobór: równomierne żółknięcie starszych liści, łodygi cieńsze, wzrost spowalnia. W kwitnieniu liście naturalnie żółkną — to nie błąd, jeśli idzie stopniowo.
- Nadmiar (toksyczność N): bardzo ciemna zieleń, liście „skórzaste”, końcówki zawinięte w dół, opóźnienie kwitnienia.
- Przyczyny: zbyt mało N w mieszance, zbyt rzadkie karmienie; albo odwrotnie — zbyt duże dawki i wysoki EC.
- Naprawa:
- Niedobór: ½ dawki nawozu „grow”, trzymaj pH 6,3–6,6; popraw rytm woda–woda–pokarm.
- Nadmiar: jedno–dwa podlewania samą wodą, potem wróć na ¾ poprzedniej dawki.
- Profilaktyka: w wege trzymaj roślinę jędrną i soczyście zieloną, ale nie „przepigmentowaną”.
Fosfor (P) — energia i korzenie
- Mobilny, start na starszych liściach.
- Niedobór: ciemnozielone liście z fioletowo-bordowymi przebarwieniami (nie zawsze), dolne liście matowieją, roślina „zastyga”. Chłód <18 °C nasila objawy.
- Nadmiar: blokuje Zn/Fe/Mn, drobne chlorozy na górze mimo „dużo pokarmu”.
- Naprawa: podnieś pH do 6,5, utrzymuj temp. podłoża 18–22 °C; podaj umiarkowaną dawkę nawozu z P. Unikaj przesady.
Potas (K) — gospodarka wodna i kwitnienie
- Mobilny.
- Niedobór:brązowienie brzegów i końcówek starszych liści, „schodzenie” nekrozy od krawędzi, słaba odporność na stres, cienkie łodygi.
- Nadmiar: blokuje Ca/Mg, daje wtórne „niedobory” Ca/Mg (zob. niżej).
- Naprawa: utrzymaj pH 6,4–6,7; jeśli używasz soli K intensywnie na flo, zredukuj o 10–20% i dodaj Cal-Mag w połowie dawki.
Wapń (Ca) — ściany komórkowe
- Niemobilny (zaczyna na nowych liściach i wierzchołkach).
- Niedobór:poszarpane brzegi, drobne nekrotyczne plamki na młodych liściach, zdeformowane wierzchołki, słabe stożki wzrostu, puste tkanki w łodygach. Częsty pod LED.
- Nadmiar: rzadko widoczny bezpośrednio — zwykle blokuje K/Mg.
- Przyczyny: pH <6,2, nadmiar K/Na, zbyt „miękka” woda bez Ca, przelanie (słaby transport).
- Naprawa: pH 6,4–6,6, Cal-Mag 0,5–1,0 ml/L przez kilka podlewań; popraw przewiew i cykl mokro–sucho.
Magnez (Mg) — ser chlorofilu
- Mobilny (objawy na starych).
- Niedobór:chloroza międzyżyłkowa na dolnych/środkowych liściach — zielone żyłki, żółknące „pola”; później rdzawe kropeczki.
- Nadmiar: rzadki; może utrudniać pobieranie Ca/K.
- Przyczyny: pH <6,3, woda ultramiękka/RO bez uzupełnienia, wysoki K.
- Naprawa:siarczan magnezu (Epsom) 0,3–0,5 g/L do podlewania (lub 1–2 g/L foliarnie raz–dwa razy), pH 6,4–6,6; ogranicz K jeśli pompujesz go dużo.
Siarka (S) — aminokwasy, zapachy
- Niemobilna (często górne liście).
- Niedobór:jednolite rozjaśnienie młodych liści (jak N, ale od góry), cienkie liście, czerwienienie łodyg (nie zawsze).
- Nadmiar: rzadko; przy bardzo wysokich dawkach — zahamowanie wzrostu.
- Naprawa: zwykle wystarczy wyrównanie pH i pełna, nieprzesadna dawka nawozu bazowego (większość ma S w siarczanach).
Mikroelementy — objawy, przyczyny, naprawy
Żelazo (Fe)
- Niemobilne (najpierw najmłodsze).
- Niedobór:jasnożółte nowe liście z zielonymi żyłkami, „cytrynowe” stożki; starsze liście długo zielone. Często przy pH >6,8 lub po „fluszu” z wysokim pH.
- Naprawa: pH 6,3–6,6, chelat Fe (EDDHA/DTPA) w dawce producenta; jednorazowo można opryskać bardzo słabym roztworem (zgodnie z etykietą).
Mangan (Mn)
- Niemobilny.
- Niedobór:drobna chloroza międzyżyłkowa na młodszych liściach, potem małe brązowe kropki; łatwo mylić z Fe.
- Nadmiar: rzadki w glebie o prawidłowym pH; objawia się ciemnymi plamami.
- Naprawa: pH 6,3–6,6; mikroelementy w dawce z etykiety (tzw. trace mix). Unikaj wysokiego pH.
Cynk (Zn)
- Niemobilny.
- Niedobór:skrócenie międzywęźli (karłowacenie), małe liście, chloroza międzyżyłkowa na młodych, bielenie czubków. Często przy pH >6,8 lub nadmiarze P.
- Naprawa: pH 6,3–6,6; trace mix; ogranicz nadmiar fosforu.
Miedź (Cu)
- Niemobilna.
- Niedobór: młode liście ciemnieją/niebieskawozielone, zawijają się w dół, mogą być suche końcówki; rzadkie, zwykle przy wysokim pH lub nadmiarze Zn.
- Naprawa: korekta pH, mikroelementy zgodnie z etykietą.
Bor (B)
- Niemobilny.
- Niedobór:zdeformowane stożki wzrostu, kruche, zasychające wierzchołki, puste łodygi, kwiaty zniekształcone. Często towarzyszy niedoborowi Ca (transport).
- Naprawa: pH 6,3–6,6; trace mix z B; zadbaj o stałą wilgotność (bez skrajności), bo B przemieszcza się z transpiracją.
Molibden (Mo)
- Niemobilny (czasem objawy na średnich liściach).
- Niedobór:żółknięcie od środka blaszki, brzegi mogą się czerwienić; rzadko, ale typowo przy zbyt niskim pH.
- Naprawa:podnieś pH do 6,5–6,8; trace mix.
Chlor (Cl) — mikro, ale ważny
- Niedobór: bardzo rzadki; więdnięcie, brązowe plamki, „zalany” wygląd.
- Nadmiar (z soli/kranu):oparzenia brzegów jak przy K/Na, spowolnienie.
- Naprawa: jeśli podejrzewasz nadmiar — przepłukanie umiarkowane (w glebie ostrożnie) i łagodniejsze karmienie.
Sód (Na) — niepożądany gość
- Nadmiar: brązowe brzegi, słony nalot, zahamowanie. Pochodzi z twardej wody/soli kuchennej (nigdy nie używaj!).
- Naprawa: źródło wody lepszej jakości, ewentualnie mieszanie z demineralizowaną + Cal-Mag.
Toksyczności i blokady (lockout) — jak je rozpoznać
- Spalanie końcówek (tip burn): wąska brązowa kreska na czubkach — górna granica nawożenia. Poszerzające się brązowe brzegi + „papier” = za dużo (wysoki EC).
- Zasolenie gleby: liście matowe, sklejone, brak popędu. Pomaga woda–woda–pokarm i raz na jakiś czas podlewanie z większym lekkim wypływem (10–15%).
- Blokada pH: masz „niedobory” mimo wysokiego EC. Uporządkuj pH, nie dokładaj butelek.
Fałszywe alarmy: to nie nawozy!
- Przelanie (hipoksja korzeni): liście smutne, ale łodygi twarde; chłodna, ciężka gleba; wzrost stoi. Leczenie: przerwa, przewiew przy podłożu, podlewanie rzadziej, ale do pełna.
- Przesuszenie „na kamień”: gleba odkleja się od ścianek, woda ucieka bokiem. Rozbij skorupę i podlej powoli, w turach.
- Stres świetlny (fotobleach/heat): górne liście bieleją/żółkną bez wzoru odżywczego, końcówki wywinięte w górę, liść gorący w dotyku. Oddal lampę, popraw ruch powietrza.
- Wiatr (wind burn): brzegi suche i postrzępione po stronie nawiewu. Zmień kąt/wydajność wentylatora.
- Szkodniki (wciornastki, przędziorki):srebrzenia/kropki, pajęczynki pod liściem, drobne dziurki. To nie niedobór — lustracja spodu liści, lepułapki, odpowiednie bio-/chemo-środki.
- Chłód/zimna woda: zahamowanie pobierania, pseudo-niedobory P/Mg. Utrzymuj 18–22 °C roztworu.
Plan naprawy krok po kroku (gleba)
- Reset podstaw: pH wejścia 6,3–6,6, temp. roztworu 18–22 °C.
- Podlej do lekkiego wypływu (10–15%) raz, by wyrównać strefę korzeniową (nie rób „powodzi”).
- Obserwuj 3–5 dni. Nowe liście mają mówić „lepiej”, stare nie cofną szkód.
- Jeśli to niedobór mobilnego (N, P, K, Mg) i pH jest OK: ½ dawki właściwego składnika w następnym karmieniu.
- Jeśli to niedobór niemobilnego (Ca, Fe, Zn, B, Mn, Cu, Mo): korekta pH + trace mix/Cal-Mag w małej dawce; unikaj przelewania.
- Zbyt wysoki EC/objawy toksyczności: jedno–dwa podlania samą wodą, potem powrót na ¾ poprzedniej dawki.
- Dokumentuj: zrób zdjęcie, zanotuj datę, pH, dawki — łatwiej korygować następnym razem.
Szybkie ściągi (co, gdzie, jak wygląda)
- Stare liście żółkną równomiernie:Azot (N).
- Stare liście: brzegi brązowieją, „schodzą” od krawędzi:Potas (K).
- Stare/środkowe liście: jasne „pola” między żyłkami:Magnez (Mg).
- Nowe liście: jasne, cytrynowe z zielonymi żyłkami:Żelazo (Fe).
- Nowe liście: drobne brązowe kropeczki po chlorozie:Mangan (Mn).
- Nowe liście: małe, zniekształcone stożki, suche czubki:Wapń (Ca) lub Bor (B) (często razem).
- Skrócone międzywęźla, maleńkie liście, bladość na górze:Cynk (Zn).
- Bardzo ciemnozielone, skórzaste liście, końcówki „pazur”:Nadmiar N.
- Wąska brązowa kreska na tipsach:granica EC (zwolnij).
Ustalanie dawek bez miernika EC (gdy musisz)
- Zawsze zaczynaj od ½ dawki z etykiety przy korekcie.
- Jeśli po 5–7 dniach nowy wzrost jest zdrowy, a objawy nie idą w górę, możesz podnieść do ¾.
- Końcówki „opalają się”? Cofnij o 10–20% i wydłuż cykl woda–woda–pokarm.
Rytm podlewania i karmienia w glebie (przypomnienie)
Najprościej: woda → woda → woda z nawozem. Z rytmem podlewania co 2–3 dni wyjdzie karmienie co 6–9 dni. Wysokie temperatury, mocny LED i duże krzaki mogą wymagać częstszych podań — obserwuj liście i wagę donicy.
Checklist przed „diagnozą z butelki”
- pH wejścia 6,3–6,6, wypływu 6,3–6,8
- Donica przechodzi cykl mokro–sucho, brak kałuż w tacy
- Dobra cyrkulacja przy glebie, brak zimnego przeciągu na liście
- Brak szkodników (lupa, spód liścia)
- Dawki nie przekraczają ¾ zaleceń (chyba że masz miernik i wiesz, co robisz)
Jeśli wszystko powyżej gra, dopiero wtedy koryguj składniki.
Podsumowanie
„Niedobór” liści rzadko jest wołaniem o nową butelkę. W uprawie konopi w glebie największe różnice robią: prawidłowe pH (6,3–6,8), rytm podlewania i umiarkowane dawki. Naucz się rozróżniać mobilne i niemobilne składniki, czytaj wzory chlorozy i nekrozy, a zamiast „gasić pożary” zaczniesz zapobiegać. Roślina odwdzięczy się równym tempem wzrostu, mocnymi łodygami i kwitnieniem bez kaprysów — a Twoje liście przestaną wysyłać fałszywe alarmy.