Legenda skrótów (krótko i jasno)
- PAR (Photosynthetically Active Radiation) — pasmo 400–700 nm, z którego roślina realnie „je” fotony.
- PPF (Photosynthetic Photon Flux, μmol·s⁻¹) — ile fotonów lampa emituje na wyjściu w 1 s.
- PPFD (Photosynthetic Photon Flux Density, μmol·m⁻²·s⁻¹) — ile fotonów dociera do 1 m² listowia w 1 s.
- DLI (Daily Light Integral, mol·m⁻²·dzień⁻¹) — suma fotonów, które spadły na 1 m² w ciągu doby świecenia.
- PPE (Photosynthetic Photon Efficacy, μmol·J⁻¹) — skuteczność lampy: ile μmol z 1 J prądu (LED bary dobrej klasy ~2,5–3,2 μmol/J).
- SPD (Spectral Power Distribution) — rozkład widma (ile niebieskiego/czerwonego itd.).
- CCT (Correlated Color Temperature) — „temperatura barwowa” bieli (np. 3000 K cieplej, 4000 K neutralnie).
- CRI — wskaźnik oddawania barw (ważniejszy dla ludzkiego oka niż dla fotosyntezy).
4 wzory, które załatwiają 95% tematu
1) DLI = (PPFD × czas_świecenia [s]) / 1 000 000
2) PPFD = (DLI × 1 000 000) / czas_świecenia [s]
3) PPF (dla powierzchni A) = PPFD × A [A w m²]
4) Moc_elektryczna ≈ PPF / PPE
Intuicja: DLI = „ile łącznie na dobę”, PPFD = „ile na sekundę”, PPF = „co wychodzi z lampy”, PPE = „ile μmol na 1 J”.
Docelowe poziomy dla konopi (orientacyjne, sprawdzone w praktyce)
- Siewki / ukorzenianie:100–300 PPFD → DLI (18 h) ok. 6–20 mol
- Weg (wegetacja, 18–20 h):300–500 PPFD → DLI (18 h) 15–32 mol
- Kwitnienie (12/12):600–900 PPFD → DLI (12 h) 26–39 mol
- Wysokie PPFD z CO₂:900–1200 PPFD (DLI 39–52 mol) — ma sens przy CO₂ ~800–1200 ppm, stabilnym klimacie i żywieniu „pod korek”.
Powyżej ~900 PPFD bez podbitego CO₂ łatwo o „ścianę” wzrostu i fotostres. Z CO₂ oraz ciepłymi liśćmi (często 26–28 °C przy LED) roślina „przerabia” więcej.
Spektrum w praktyce (co działa, a co marketing)
- Weg: pełne widmo z odrobiną przewagi niebieskiego (np. 3500–4000 K) — krępa architektura, krótsze międzywęźla.
- Kwitnienie: pełne widmo z mocnym czerwonym (np. 3000–3500 K) — dobra fotosynteza i masa kwiatów.
- Far-red (730 nm): może skracać „noc biologiczną” i pomagać w sterowaniu morfologią (ostrożnie, to narzędzie, nie cud).
- UV-A (365–400 nm): bywa użyteczne do „szlifowania” żywic i metabolitów wtórnych; UV-B tylko z głową (łatwo o poparzenia).
Jak to policzyć dla swojego namiotu — krok po kroku
Krok 1 — wybierz DLI i czas świecenia
Weźmy kwitnienie 12 h i cel PPFD 700 (środek bezpiecznego pasa). DLI wyjdzie z wzoru:
DLI = 700 × 43 200 / 1e6 ≈ 30,24 mol·m⁻²·d⁻¹
Krok 2 — policz PPF dla swojej powierzchni
- 60×60 cm (0,36 m²):
PPF = 700 × 0,36 ≈ 252 μmol·s⁻¹ - 100×100 cm (1,00 m²):
PPF = 800 × 1,00 = 800 μmol·s⁻¹(dla PPFD 800) - 120×120 cm (1,44 m²):
PPF = 700 × 1,44 ≈ 1008 μmol·s⁻¹
Krok 3 — oszacuj moc lampy z PPE
- 0,36 m² @700 PPFD, PPE 2,7 →
252/2,7 ≈ 93 W(weź realnie ~120–150 W, bo są straty i chcesz zapas 20–30%). - 1,00 m² @800 PPFD, PPE 2,8 →
800/2,8 ≈ 286 W(rynkowo ~300–350 W bar-LED). - 1,44 m² @700 PPFD, PPE 2,7 →
1008/2,7 ≈ 373 W(praktycznie ~450–500 W). - 1,44 m² @1000 PPFD z CO₂, PPE 2,8 →
1440/2,8 ≈ 514 W(realnie ~600 W).
Dlaczego biorę zapas? Bo są straty na wysokości, odbiciach, siatce, filtrze, kablach oraz starzeniu diod.
Fotoperiod dla konopi
- Weg: najczęściej 18/6 (bywa 20/4 lub 24/0, ale 18/6 to sensowny kompromis).
- Kwitnienie:12/12 (fotoperiod wyzwala fazę).
- Automaty (ruderalis): zwykle 18/6 przez cały cykl; sterujesz głównie PPFD/DLI, nie godzinami.
Harmonogram intensywności (praktyczny, ramowy)
- Siewki/ukorzenianie: 100–200 PPFD, stopniowo do 250–300.
- Weg: domknij 300–500 PPFD; wysokością i dimmerem utrzymujesz zwartą architekturę.
- Flip 12/12 (tydz. 1–2):500–600 PPFD — kontrolujesz stretch.
- Pełny rozkwit (tydz. 3–6):700–900 PPFD (z CO₂ do 1000–1200).
- Finisz (tydz. 7→): możesz utrzymać poziom lub lekko (10–15%) obniżyć, jeśli widać stres.
Równomierność i wysokość zawieszenia
- Mierz siatką 3×3 punktów nad baldachimem; licz średnią i min/avg. Cel: min/avg ≥ 0,7.
- Wyżej = równiej, ale niższy PPFD; niżej = mocny środek i dołki na brzegach.
- Bar-LED z wieloma listwami zwykle wygrywa równomiernością z „jednym punktem” (panele/cob).
CO₂, temperatura liścia i VPD (to się łączy ze światłem)
- Gdy wchodzisz >900 PPFD, CO₂ 800–1200 ppm zwykle odblokowuje fotosyntezę.
- Przy LED liść miewa chłodniej niż przy HPS — podnieś dzienne T do ~26–28 °C (ważna jest temperatura liścia, nie tylko powietrza).
- Trzymaj VPD (deficyt pary) w strefie komfortu dla danej fazy — przy wysokim PPFD roślina pije i transpiruje intensywniej.
Masz tylko luksomierz? Szybka konwersja dla białych LED
Lux to dla oka, PPFD dla liścia — ale jako szacunek:
- ~4000 K (neutralnie białe):
PPFD [μmol·m⁻²·s⁻¹] ≈ luks / 67
Przykład: 20 000 lx → ~300 PPFD. - Ciepłe 2700–3000 K: ~60–70 lx na 1 μmol
- Chłodne 5000–6500 K: ~70–80 lx na 1 μmol
Do precyzji użyj PAR-metru.
Dobór oprawy — w pigułce
- PPE: celuj w ≥2,7 μmol/J (topowe bar-LED dochodzą ~3,0+).
- PPF vs powierzchnia: oblicz PPF z PPFD×m², dodaj 20–30% zapasu.
- Sterowanie: dimmer, ewentualnie kanał UV/FR na osobnym zasilaniu (łatwiej korygować).
- Termika i akustyka: duża powierzchnia listw redukuje hotspoty i hałas (mniej agresywnego chłodzenia).
Przykładowe zestawy obliczeń (typowe namioty)
- 60×60 cm, kwit 12/12, 700 PPFD
PPF ≈ 252 μmol/s → ~150 W LED (realnie), DLI ≈ 30 mol. - 100×100 cm, kwit 12/12, 800 PPFD
PPF = 800 μmol/s → ~300–350 W LED, DLI ≈ 34,6 mol. - 120×120 cm, kwit 12/12, 1000 PPFD z CO₂
PPF = 1440 μmol/s → ~600 W LED, DLI ≈ 43,2 mol.
Najczęstsze błędy
- Traktowanie lux = PPFD (to inne światy).
- Liczenie bez powierzchni (PPF musi pokryć cały stół).
- Ignorowanie równomierności (min/avg spada poniżej 0,7 → mozaika wzrostu).
- Brak zapasu mocy/PPF i wysokości — nie masz czym korygować.
- Wysokie PPFD bez CO₂ i bez korekty klimatu → falowanie wzrostu, stres.
TL;DR — checklista growera
- Wybierz PPFD dla fazy (lub DLI + godziny).
- Policz PPF = PPFD × m², dodaj 20–30% zapasu.
- Oszacuj W = PPF / PPE i dobierz bar-LED o tej mocy.
- Ustaw wysokość i dimmer pod min/avg ≥ 0,7.
- Jeśli PPFD >900, rozważ CO₂ 800–1200 ppm i cieplejszy baldachim.
- Weryfikuj pomiarem (PAR-meter lub ostrożnie lux→PPFD).
